Ιδού το χοντρό οικονομικό πακέτο της Γερμανικής Ευρώπης στην Τουρκία από τον Ιούλιο του 2020 μέχρι σήμερα
Ο Ερντογάν και τα πήρε χοντρά από την ΕΕ και τους άφησε όρθιους χωρίς καρέκλα!!!
Τουρκικό καψόνι στην ηγεσία της ΕΕ με το «sofagate».
Και όμως η ΕΕ συνεχίζει να προωθεί τη θετική ατζέντα για την Άγκυρα
Το «sofagate» συνεχίζει να απασχολεί τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια ΜΜΕ. Έτσι οι πάντες συζητούν για την απαράδεκτη και προκλητική συμπεριφορά του Ερντογάν ο οποίος σε μια ένδειξη έπαρσης άφησε κυριολεκτικά όρθια χωρίς καρέκλα την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την πρόσφατη συνάντηση της ηγεσίας της ΕΕ με τον τούρκο πρόεδρο στην Άγκυρα την Τρίτη 6 Απριλίου. Με τον τρόπο αυτόν ο Ερντογάν κατέδειξε την πλήρη περιφρόνησή του προς τις γυναίκες συμπεριφορά που συνδυάζεται με την αποχώρηση της Τουρκίας από την διεθνή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μια Σύμβαση που καταπολεμά τη βία κατά των γυναικών. Επιπλέον βάζοντας τον Τσαβούσογλου να καθίσει απέναντι στην φον ντε Λάιεν έστειλε το μήνυμα ότι θεωρεί την Πρόεδρο της Κομισιόν ομοιόβαθμη με υπουργό εξωτερικών.
Το σκηνικό αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο διεθνής τύπος να μην ασχοληθεί με την ουσία της συνάντησης του Σαρλ Μισέλ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Ερντογάν. Μια συνάντηση που παρά τα όσα ειπώθηκαν από τα διάφορά παπαγαλάκια των Βρυξελλών τελικά κατέληξε στο να βγάλει κερδισμένη την Τουρκία, καθώς η Άγκυρα πέτυχε να παραμείνουν αλώβητα τα μέχρι σήμερα οικονομικά της κέρδη από τις συναλλαγές της με την ΕΕ, ενώ στο μέλλον υπό όρους μπορεί και να αυξηθούν ιδίως με νέα κονδύλια για το δήθεν προσφυγικό καθώς και μέσω του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης.
Άλλωστε παρά το κάζο που έπαθε η ΕΕ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ συνεχίζει ακόμη να επιμένει στο «παράθυρο ευκαιρίας» για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας που θα οδηγήσει σε ανάπτυξη θετικής ατζέντας με την Άγκυρα. Μάλιστα στην γραπτή δήλωση του Σαρλ Μισέλ μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν δεν υπάρχει λέξη ούτε για το τουρκικό casus belli κατά της Ελλάδας, ούτε για το ανυπόστατο, άκυρο και παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ούτε για το πάρτι του Ορούτς Ρέις σε ύδατα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ούτε για τις παράνομες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από τα ελληνικά νησιά, ούτε για την παράνομη κατοχή της Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα, ούτε και για την παράνομη τουρκική είσοδο στα Βαρώσια. Το μόνο που βγαίνει από τη δήλωση του Σαρλ Μισέλ είναι η αγωνία του να μην δυσαρεστήσει την Άγκυρα.
Τελικά τη χαμένη τιμή των Βρυξελλών ήρθε να σώσει ο Μάριο Ντράγκι, ο οποίος φανερά ενοχλημένος με τον Ερντογάν τόσο για την τουρκική συμπεριφορά απέναντι στην φον ντερ Λάιεν όσο και για το τεράστιο χώσιμο της Τουρκίας στην Λιβύη εις βάρος των ιταλικών συμφερόντων που διαπίστωσε κατά την επίσκεψή του σ΄ αυτή την πρώην ιταλική αποικία, ξεσπάθωσε κατά του τούρκου προέδρου και τον χαρακτήρισε δικτάτορα. Το τι ακολούθησε με την αντίδραση της Άγκυρας θύμιζε ιταλική κωμωδία της ένδοξης εποχής του ιταλικού κινηματογράφου γυρισμένο στα περίφημα «Cinecittà Studios». Οι Τούρκοι έγιναν κυριολεκτικά «τούρκοι» και σύσσωμη η παρέα του Ερντογάν κατηγόρησε τον Ντράγκι ως διορισμένο πρωθυπουργό υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα στους Ιταλούς τον Μουσολίνι. Για να ακολουθήσει ο Σαλβίνι ο οποίος τα έχωσε χοντρά στον Ερντογάν όχι μόνο γιατί επιτέθηκε κατά του Ντράγκι αλλά ίσως και γιατί οι Τούρκοι του έθιξαν τον Μουσολίνι.
Έτσι ανοίγει πλέον μια νέα φάση στις ιταλοτουρκικές σχέσεις με έντονους ανταγωνισμούς και διαγκωνισμούς κυρίως λόγω Λιβύης καθώς οι Τούρκοι φαίνεται ότι στρογγυλοκάθισαν εκεί αρνούμενοι να αποσύρουν τους μισθοφόρους τους την ώρα που οι Ιταλοί ετοιμάζονται να πιάσουν «πρώτο τραπέζι πίστα» στο ξεκοκάλισμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την Λιβύη τα οποία στο επόμενο διάστημα θα ανέλθουν τουλάχιστον σε 3 δις ευρώ. Κονδύλια που δόθηκαν και με τη σύμφωνη γνώμη και ψήφο της Αθήνας παρά το γεγονός ότι η Λιβύη συνεχίζει να υπερασπίζεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ακολούθησε η διαμαρτυρία και οι καταγγελίες πολλών ευρωβουλευτών κατά του Ερντογάν. Πολύ αργά όμως γι΄ αυτούς καθώς «ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου». Και αυτό γιατί ο Ερντογάν με δική τους ψήφο πήγε Ταμείο και μάζεψε όλο το ευρωπαϊκό χρήμα των δεκάδων δις ευρώ όπως αναλύουμε παρακάτω.
Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τις εκ των υστέρων καταδικαστικές δηλώσεις Αθήνας και Λευκωσίας κατά του Ερντογάν. Έτσι ενώ οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου δήθεν απαιτούσαν την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, την ίδια στιγμή με την ψήφο τους άνοιξαν το δρόμο για προικοδότηση της Τουρκίας με πακτωλό κονδυλίων της ΕΕ. Μάλιστα ακόμη και αν δεν γίνει ο εκσυγχρονισμός της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και πάλι η Τουρκία βγαίνει κερδισμένη οικονομικά από την σχέση της με την ΕΕ. Έχοντας λοιπόν πλέον αποφύγει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις ο Ερντογάν ετοιμάζεται να επικεντρωθεί στο πως θα ξεκοκαλίσει το ευρωπαϊκό χρήμα το οποίο ρέει πλέον στην Άγκυρα από την ΕΕ με τη σύμφωνη γνώμη Ελλάδας και Κύπρου.
Μπίζνες uber alles της Ε.Ε. με την Τουρκία
Έτσι για άλλη μια φορά η Τουρκία παρά τις συνεχείς της προκλήσεις εντούτοις μέχρι στιγμής ανταμείφθηκε αδρά από τη Γερμανική Ευρώπη με πακτωλό κονδυλίων.
Έχουμε λοιπόν και λέμε:
1.Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III).
Με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2020 για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 την οποία υπερψήφισαν Μητσοτάκης και Αναστασιάδης (www.amna.gr/eu 11/12/2020 & www.naftemporiki.gr 11/12/2020) η Τουρκία θα λάβει τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III).
Όπως επισημαίνεται στην περίφημη Έκθεση Μπορέλ κονδύλιο ύψους σχεδόν 4,5 δις ευρώ είχε διατεθεί αρχικά για την Τουρκία στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας για την περίοδο 2014-2020, ποσό όμως που μειώθηκε κατά 30% λόγω των παρανόμων ενεργειών της Τουρκίας (σελ. 9 Έκθεσης Μπορέλ). Πάντως για να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος για την Τουρκία ξεκίνησε ο σχετικός προσωρινός προγραμματισμός για τα έτη 2021 και 2022 στο πλαίσιο του νέου Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III).
Έτσι για το 2021 ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το έτος αυτό και η συνακόλουθη ετήσια χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ στις 14/12/2021 με τις ψήφους Αθήνας και Λευκωσίας και ήδη από 17/3/2021 τέθηκε σε εφαρμογή καθώς την ως άνω ημερομηνία δημοσιεύθηκε στην Eπίσημη Eφημερίδα της ΕΕ.
2.Ευρωπαϊκά κονδύλια για το μεταναστευτικό
Επίσης με την ίδια Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 2020 η Τουρκία θα λάβει και άλλα 3 δις ευρώ επιχορηγήσεις τουλάχιστον για το μεταναστευτικό. Ήδη όπως προαναφέραμε τα κονδύλια για το μεταναστευτικό για το έτος 2021 τέθηκαν σε ισχύ με την ψήφο Ελλάδας και Κύπρου στις 14/12/2020.
3.Συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά προγράμματα όπως στο Erasmus + στο «Ορίζων 2020» κλπ.
Και σαν να μην έφταναν αυτά ο Μπορέλ στη σελ. 12 της Έκθεσής του επισημαίνει ότι «η συμμετοχή στα προγράμματα και τους οργανισμούς της Ένωσης αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την ενσωμάτωση της Τουρκίας σε πολιτικές και εργαλεία της ΕΕ όταν είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον» για να καταλήξει ότι «η Τουρκία έδειξε ενδιαφέρον να συνεχίσει να συμμετέχει σε αυτά και σε άλλα προγράμματα και οργανισμούς της ΕΕ στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027 και ζήτησε πρόσφατα να συμμετάσχει εκ νέου στο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη». Για τον λόγο αυτόν ο Μπορέλ ζητά την διευκόλυνση της «συμμετοχής της Τουρκίας στην επόμενη γενιά προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το Erasmus+, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» κ.λπ. στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου».
Σημειωτέον ότι κατά την περίοδο 2014-2020, η Τουρκία συμμετείχε σε εννέα προγράμματα και δύο οργανισμούς, μεταξύ των οποίων το Erasmus + και το πρόγραμμα «Ορίζων 2020».
4.Χαμηλότοκα δάνεια τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς την Τουρκία.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει ήδη δανειοδοτήσει την Τουρκία την τελευταία δεκαετία με 19 δις ευρώ (Reuters.com 21/1/2020). Έτσι εκτιμάται ότι ο Ερντογάν και η παρέα του θα αρπάξουν και νέα χαμηλότοκα δάνεια από την ΕΤΕπ ύψους τουλάχιστον 3,5 δις ευρώ. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η ΕΤΕπ είναι ήδη εκτεθειμένη στην Τουρκία με δάνεια 15 δις ευρώ σύμφωνα με το Reuters και 12,5 δις ευρώ σύμφωνα με την Έκθεση Μπορέλ.
5.Συμμετοχή της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Invest EU
Όπως έχουμε ήδη αναλύσει με απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ για το Ταμείο Invest EU που εκδόθηκε στις 17 Μαρτίου 2021 και την οποία υπερψήφισαν Ελλάδα και Κύπρος, η Τουρκία δυνάμει του άρθρου 5 του Κανονισμού του Ταμείου αυτού δύναται να συμμετάσχει στο σχήμα των εγγυήσεων που θα στηρίξουν «επενδυτικά έργα χρηματοπιστωτικών εταίρων, όπως ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα».
Το Ταμείο Invest EU θα έχει στη διάθεσή του εγγυήσεις ύψους 26,2 δις ευρώ που με μόχλευση μπορούν να κινητοποιήσουν επενδύσεις 370 δις ευρώ στο διάστημα 2021-2027 (www.consilium.europa.eu/el/press 17/3/2021). Στην ουσία το Ταμείο Invest EU αποτελεί συνέχεια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων γνωστού και ως Σχέδιο Γιούνκερ από το οποίο επωφελήθηκαν και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Τουρκία αλλά και άλλες ξένες επενδύσεις εκεί, αναμένεται δε ότι κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και με το Ταμείο Invest EU το οποίο προβλέπει ένα πολλαπλασιαστή επένδυσης της τάξης των 11,4 ευρώ για κάθε 1 ευρώ χορηγούμενης εγγύησης. Έτσι μέσω του Invest EU με χορήγηση ευρωπαϊκών και τουρκικών εγγυήσεων θα επιτευχθεί μόχλευση επενδύσεων στην Τουρκία ύψους πολλών δις ευρώ.
6.Συμμετοχή τουρκικών εταιρειών σε διαγωνισμούς του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης
Όπως επίσης έχουμε αναλύσει σε προγενέστερη αρθρογραφία μας καθώς από 18 Φεβρουαρίου 2021 έχει τεθεί σε εφαρμογή το περίφημο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο έχει προικοδοτηθεί με 672,5 δις ευρώ για επενδύσεις, οι ηγέτες της ΕΕ δίνουν πλέον σε τουρκικές επιχειρήσεις το δικαίωμα να λαμβάνουν μέρος στους διαγωνισμούς για την εκτέλεση των έργων του πακέτου των παραπάνω 672,5 δις ευρώ. Γεγονός ιδιαίτερα θετικό για την τουρκική ολιγαρχία και τους επιχειρηματίες –πολιτικούς φίλους του Ερντογάν οι οποίοι διαθέτουν σημαντικά εύρωστες επιχειρήσεις ιδίως στον τομέα των κατασκευών και της μεταποίησης που με χαμηλό κόστος θα μπορούσαν να αναλάβουν την εκτέλεση σημαντικών έργων ενισχύοντας έτσι την παραπαίουσα τουρκική οικονομία.
Και όλα αυτά ενώ ο Ερντογάν συνεχίζει να απειλεί Ελλάδα και Κύπρο και να παραβιάζει τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα. Έτσι για άλλη μια φορά η Γερμανική Ευρώπη με την καθοδήγηση της Μέρκελ συνεχίζει να χαϊδεύει τον Ερντογάν.
7.Τελωνειακή Ένωση-Εμπόριο
Η Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας καλύπτει μόνο το εμπόριο βιομηχανικών αγαθών και ορισμένων μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων. Οι υπηρεσίες και οι επενδύσεις δεν καλύπτονται από την εν λόγω Συμφωνία.
Εκτός από την Τελωνειακή Ένωση, το 1996 έχει συναφθεί χωριστή συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα προϊόντα άνθρακα, σιδήρου και χάλυβα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) και της Τουρκίας. Επιπλέον η ΕΕ έχει συνάψει με την Τουρκία το 1998 συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα γεωργικά προϊόντα.
Επισημαίνεται ότι για το 2018 το συνολικό εμπόριο αγαθών, γεωργικών προϊόντων και υπηρεσιών ΕΕ-Τουρκίας ανήλθε σε 167.139 εκατ. ευρώ (136.023 +7.017+24.099= 167.139), ήτοι 167 δις ευρώ.
Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση Μπορέλ «οι διμερείς συναλλαγές αγαθών ΕΕ-Τουρκίας ανήλθαν σε σχεδόν 132,5 δισ. ευρώ το 2020. Περίπου το 41% όλων των τουρκικών εξαγωγών αγαθών διοχετεύονται στην ΕΕ, ενώ οι εισαγωγές από την ΕΕ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των τουρκικών εισαγωγών». Για την ΕΕ η Τουρκία είναι πλέον ο 6ος εμπορικός εταίρος, ενώ για την Τουρκία η ΕΕ είναι η πρώτη περιοχή εξαγωγής τουρκικών προϊόντων. Η ΕΕ αποτελεί επίσης μακράν τη μεγαλύτερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία, με αξία 58,5 δισ. ευρώ το 2018.
Τα τελευταία χρόνια το διμερές εμπόριο ΕΕ-Τουρκίας παρουσίαζε συνεχή αύξηση καθώς το 2015 ήταν 126.254 εκατ. ευρώ, το 2016 ανήλθε σε 128.204 εκατ. ευρώ και το 2017 έφτασε στα 138.051 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκδόθηκαν την 12η Νοεμβρίου 2020, το 2018 το συνολικό εμπόριο αγαθών ΕΕ-Τουρκίας είχε ανέλθει στα 136.023 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών 66.831 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν τις τουρκικές εξαγωγές στην ΕΕ και 69.192 εκατ. ευρώ τις εξαγωγές της ΕΕ στην Τουρκία. Ήτοι η ΕΕ το 2018 είχε εμπορικό πλεόνασμα 2.361 εκατ. ευρώ.
Η κατάσταση αυτή ανατράπηκε το 2019 με την Τουρκία να παρουσιάζει πλέον εμπορικό πλεόνασμα για πρώτη φορά με 1.499 εκατ. ευρώ σε συνολικό διμερές εμπόριο 138.065 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών 69.782 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν τις τουρκικές εξαγωγές στην ΕΕ και 68.283 εκατ. ευρώ τις εξαγωγές της ΕΕ στην Τουρκία.
Παρά ταύτα ως ποσοστό του συνόλου των τουρκικών εξαγωγών, οι εξαγωγές της Τουρκίας στην ΕΕ αντιστοιχούσαν το 2019 στο 42,3%, ενώ το 2018 ήταν 43,4%. Επίσης ως ποσοστό επί των τουρκικών εισαγωγών, οι εισαγωγές από την ΕΕ που ήταν 32,9% το 2018 έπεσαν στο 32,3% το 2019.
Όσον αφορά τον τομεακό διαχωρισμό, στο εμπόριο αγαθών η μεγαλύτερη κατηγορία εξαγωγών της ΕΕ το 2019 ήταν τα μηχανήματα και οι συσκευές αντιπροσωπεύοντας το 25% των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ, κατόπιν ο εξοπλισμός μεταφορών με ποσοστό 13,9%, τα χημικά προϊόντα με 13,4% και τα βασικά μέταλλα και είδη αυτών με 12,4%. Ο μεγαλύτερος εξαγωγικός τομέας της Τουρκίας ήταν ο εξοπλισμός μεταφορών με 25,7%, ακολουθούμενος από υφάσματα και είδη κλωστοϋφαντουργίας με 18,8% και τα μηχανήματα και οι συσκευές με 16,3%.
8.Συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα γεωργικά προϊόντα.
Όπως προαναφέραμε η ΕΕ έχει συνάψει με την Τουρκία το 1998 συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών για τα γεωργικά προϊόντα.
Στο πεδίο του εμπορίου γεωργικών προϊόντων η ΕΕ παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα 1.029 εκατ. ευρώ το 2018 και 784 εκατ. ευρώ το 2019. Το συνολικό εμπόριο γεωργικών προϊόντων ΕΕ-Τουρκίας ήταν 7.017 εκατ. ευρώ το 2018 και 7.610 εκατ. ευρώ το 2019. Εξ αυτών για το 2018 οι τουρκικές εξαγωγές στην ΕΕ ήταν 4.023 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές από την ΕΕ 2.994 εκατ. ευρώ. Για το 2019 οι τουρκικές εξαγωγές στην ΕΕ ήταν 4.197 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές από την ΕΕ 3.413 εκατ. ευρώ.
9.Εμπόριο Υπηρεσιών ΕΕ-Τουρκίας
Στο πεδίο του εμπορίου υπηρεσιών όπου περιλαμβάνεται και ο τουρισμός η ΕΕ παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα 1.249 εκατ. ευρώ το 2017 και 1.649 εκατ. ευρώ το 2018. Το συνολικό εμπόριο υπηρεσιών ΕΕ-Τουρκίας ήταν 22.697 εκατ. ευρώ το 2017 και 24.099 εκατ. ευρώ το 2018. Εξ αυτών για το 2017 οι τουρκικές εξαγωγές υπηρεσιών στην ΕΕ ήταν 11.973 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές από την ΕΕ 10.724 εκατ. ευρώ. Για το 2018 οι τουρκικές εξαγωγές υπηρεσιών στην ΕΕ ήταν 12.874 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές από την ΕΕ 11.225 εκατ. ευρώ.
10.Ευρωπαϊκές Επενδύσεις –έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία
Οι επενδύσεις της ΕΕ στην Τουρκία το έτος 2018 ανερχόταν σε 58,5 δις ευρώ ενώ την ίδια χρονιά η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών ανερχόταν σε 135 δις ευρώ με τις ισπανικές τράπεζες να είναι στην πρώτη θέση με 80 δις ευρώ ακολουθούμενες από τις γαλλικές τράπεζες με 40 δις ευρώ και τις ιταλικές τράπεζες με 18 δις ευρώ (WolfStreet.com 10/8/2018).
Μάλιστα όπως έχουμε παρουσιάσει σε προγενέστερα άρθρα μας- μελέτες το τρίτο τρίμηνο του 2018 πέντε ευρωπαϊκές τράπεζες κατείχαν το 25% της τουρκικής τραπεζικής αγοράς με την ισπανική τράπεζα BBVA να παραμένει ο μεγαλομέτοχος της δεύτερης σε μέγεθος τουρκικής τράπεζας, της Turkiye Garanti Bankasi με ποσοστό 50%. Η ιταλική τράπεζα Unicredit κατέχει το 41% της Yapi Kredi και η γαλλική τράπεζα BNP έχει βάλει όλα τα «αυγά της» στο καλάθι της τουρκικής τράπεζας TEB όπου κατέχει ποσοστό 72%.
Τον Σεπτέμβριο του 2020 οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν εκτεθειμένες με τουλάχιστον 122,7 δις δολάρια. Από αυτά τη μερίδα του λέοντος έχουν οι ισπανικές Τράπεζες με 62 δις δολάρια και ακολουθούν οι γαλλικές τράπεζες με 29 δις δολάρια, οι βρετανικές τράπεζες με 12 δις δολάρια, οι γερμανικές τράπεζες με 11 δις δολάρια και οι ιταλικές τράπεζες με 8,7 δις ευρώ (Die Welt 17/9/2020).
H παραπάνω κατάσταση παραμένει σχεδόν ίδια σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας με αφορμή την πρόσφατη νομισματική και τραπεζική κρίση στην Τουρκία που πυροδότησε η αποπομπή του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας από τον Ερντογάν (Reuters 22/3/2021).
11.Τουρκικά προνόμια στο εμπόριο ΕΕ-Χωρών Μεσογείου
Σημαντικές διευκολύνσεις προς την Τουρκία προβλέπονται στο πλαίσιο της νέας υπό ψήφιση Συμφωνίας για το προτιμησιακό εμπόριο ΕΕ-Χωρών Μεσογείου το οποίο μόνο το 2019 ανήλθε στα 677 δις ευρώ.
Με πρόταση της Κομισιόν που κατατέθηκε στις 24 Αυγούστου 2020 και μετά από συνεννόηση με τη Γερμανική Προεδρία προωθήθηκε για έγκριση από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ σχετική νομοθεσία της ΕΕ για τους Πανευρωμεσογειακούς προτιμησιακούς κανόνες καταγωγής των εμπορευμάτων προκειμένου να γίνουν πιο ευέλικτοι και φιλικοί για τις επιχειρήσεις. Έτσι με το πακέτο προτάσεων της Κομισιόν πολύ περισσότερα εμπορεύματα από την Τουρκία και από τις Μεσογειακές χώρες θα μπορέσουν να ενταχθούν σε προτιμησιακό εμπορικό καθεστώς και να τύχουν δασμολογικών απαλλαγών και άλλων διευκολύνσεων.
Η υπό ψήφιση νέα Συμφωνία αφορά το προτιμησιακό εμπόριο της ΕΕ με την Τουρκία και τις χώρες της Μεσογείου, εμπόριο που το 2019 ανήλθε στα 677 δις ευρώ. Βασικό πρόβλημα στο διμερές εμπόριο της ΕΕ με την Τουρκία και τις Μεσογειακές χώρες είναι οι τελωνειακές διευκολύνσεις και διασαφήσεις. Και στο πλαίσιο αυτό οι όροι προσδιορισμού της προέλευσης, άλλως της καταγωγής, των εμπορευμάτων με προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση είναι καθοριστικοί καθώς στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και του outsourcing μια σειρά εμπορεύματα κατασκευάζονται μετά από βιομηχανική επεξεργασία και μεταποίηση σε αλυσίδα χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών, όπως είναι εν προκειμένω η Τουρκία και οι χώρες της Μεσογείου, ενώ η τελική συναρμολόγησή τους ή το φινίρισμα γίνεται σε χώρες της ΕΕ ή και αντιστρόφως.
Ειδικότερα σε σχέση με την Τουρκία θα πρέπει να επισημανθεί ότι η γερμανική και ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία χρησιμοποιώντας το outsourcing έχουν εγκαταστήσει εκεί αρκετά εργοστάσιά τους παράγοντας αυτοκίνητα τα οποία εξάγονται κατόπιν στην ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και για την κλωστοϋφαντουργία, τη βιομηχανία ενδυμάτων και υποδημάτων καθώς πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες είναι επίσης εγκατεστημένες στην Τουρκία απ΄ όπου εν συνεχεία εξάγουν τα έτοιμα ή ημιτελή εμπορεύματά τους στην ΕΕ. Με τις νέες διατάξεις που σχεδιάζεται να τεθούν σε ισχύ εντός του 2021 πολλά από τα εμπορεύματα που θα κατασκευάζονται εν όλω ή εν μέρει στην Τουρκία θα εξάγονται στην ΕΕ χωρίς δασμούς ή άλλους περιορισμούς. Επιπλέον μέσω της λεγόμενης «διαδικασίας σώρευσης» δημιουργείται μια μεταβλητή γεωμετρία πολλαπλών σχέσεων μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών και για διευκόλυνση μάλιστα της Τουρκίας που κάνει συμπαραγωγές με Μαρόκο, Αλγερία και Τυνησία στο σχετικό άρθρο 2 της Συμφωνίας προβλέπεται ότι «η επεξεργασία ή μεταποίηση εμπορευμάτων που έχει πραγματοποιηθεί στο Μαρόκο, στην Αλγερία ή στην Τυνησία θεωρείται ότι έχει πραγματοποιηθεί στην Τουρκία, όταν τα προϊόντα που προκύπτουν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία ή μεταποίηση στην Τουρκία».
12.Μεταβατικοί κανόνες για την Τουρκία για να μην χάνεται χρόνος
Εν αναμονή της σύναψης και της έναρξης ισχύος της τροποποίησης της περιφερειακής σύμβασης για τους παραπάνω πανευρωμεσογειακούς προτιμησιακούς κανόνες καταγωγής εμπορευμάτων, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία για να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος για τον Ερντογάν συμφώνησαν να εφαρμόσουν το συντομότερο δυνατό ένα εναλλακτικό σύνολο κανόνων καταγωγής βασιζόμενων σε εκείνους της τροποποιημένης σύμβασης, οι οποίοι να μπορούν να χρησιμοποιηθούν διμερώς ως εναλλακτικοί κανόνες καταγωγής αντί των κανόνων που προβλέπονται στη σύμβαση.
Στο πλαίσιο αυτό και με την ψήφο Ελλάδας και Κύπρου υιοθετήθηκαν στις 7 Δεκεμβρίου 2020 δύο Αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ που καθορίζουν τους οικείους μεταβατικούς κανόνες που θα ισχύσουν προσωρινά.
«Εις υγείαν των κορόιδων»
Και πριν αλέκτωρ λαλήσει ο Ερντογάν άρχισε πάλι τα ίδια εκτοξεύοντας απειλές κατά Ελλάδας και Κύπρου, δείχνοντας στις Βρυξέλλες ότι γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021 το οποίο για άλλη μια φορά διατύπωσε ευχολόγια και παρέπεμψε στις καλένδες τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Και για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία για το πώς σκέπτεται και πράττει έκανε στην ευρωπαϊκή ηγεσία το γνωστό καψόνι του «sofagate» που αναλύσαμε παραπάνω.
Πως λοιπόν μετά απ΄ όλα αυτά να μην πανηγυρίζει ο Ερντογάν ο οποίος πλέον ανενόχλητος όχι μόνο εξακολουθεί να παραβιάζει την κυριαρχία της Κύπρου και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Πατρίδας μας αλλά συνεχίζει και την παράνομη δράση του σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη και Καύκασο, ενώ ταυτόχρονα έχει καθίσει «πρώτο τραπέζι πίστα» για να ξεκοκαλίσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια αναφωνώντας στους ευρωπαίους εταίρους του το γνωστό «εις υγείαν των κορόιδων».
