Κορυφώνονται οι αντιδράσεις ενάντια στα κοράκια που έχοντας αγοράσει τα «κόκκινα δάνεια» συνεχίζουν ακάθεκτα να βγάζουν στο σφυρί τα σπίτια των συμπολιτών μας. Και αυτό σε μια φάση που η ακρίβεια εξαφανίζει το εισόδημα των μισθωτών, των συνταξιούχων αλλά και των ελευθέρων επαγγελματιών.
Βέβαια οι τράπεζες οι οποίες ανακεφαλαιοποιήθηκαν αρκετές φορές με χρήματα του Ελληνικού λαού με διάφορες μεθοδεύσεις κατάφεραν να ξεφορτωθούν από το 2017 και εντεύθεν κόκκινα δάνεια ύψους 80 δισ. ευρώ ( www.capital.gr 19/7/2024). Σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα «η εφαρμογή του προγράμματος Ηρακλής στην Ελλάδα προσέφερε ένα σαφές όφελος, διότι συνέβαλε στην ταχεία εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών. Πριν από την εισαγωγή αυτού του σχήματος, οι τράπεζες δεν ήταν σε θέση να βελτιώσουν ουσιωδώς την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού τους και η μείωση των κόκκινων δανείων προερχόταν κυρίως από διαγραφές δανείων» (www.naftemporiki.gr 27/9/2024). Το ύψος των κρατικών εγγυήσεων για το πρόγραμμα Ηρακλής είχε ήδη ανέλθει στο ποσό των 19 δισ. ευρώ στα τέλη Ιουνίου 2024 (www.imerisia.gr 26/6/2024). Παρά ταύτα η κυβέρνηση ανακοίνωσε επέκταση του Ηρακλής 3 επιπλέον κατά 1 δισ. ευρώ από 2 στα 3 δισ. ευρώ συνολικά (www.moneyreview.gr 12/9/2024). Μάλιστα το συνολικό ποσό των κρατικών εγγυήσεων στο πλαίσιο του σχεδίου Ηρακλής εκτιμάται τελικά ότι θα ανέλθει στο ποσό των 23 δισ. ευρώ (www.kathimerini.gr 17/9/2024).
Έτσι το ποσό των κρατικών εγγυήσεων στην πράξη έρχεται να καλύψει τη μέχρι στιγμής μείωση του συνολικού ποσού των κόκκινων δανείων που ανέρχεται σε 21,8 δισ. ευρώ καθώς σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο Κωστής Χατζηδάκης τα κόκκινα δάνεια που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα χέρια των διαφόρων funds και των servicers αγγίζουν τα 70,4 δισ. ευρώ από 92,2 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 (www.iefimerida.gr 3/10/2024). Μάλιστα καθώς παραμένει ορατός ο κίνδυνος κατάπτωσης των εν λόγω κρατικών εγγυήσεων (www.capital.gr 12/2/2024) το σχέδιο Ηρακλής όχι μόνο δεν ανακούφισε τους δανειολήπτες οι οποίες παραμένουν στα νύχια των funds και των servicers αλλά ταυτόχρονα στοιχίζει στο δημόσιο πολύ περισσότερο από την πρόταση-λύση που είχαμε θέσει στο τραπέζι ήδη από το 2016 σχετικά με τη δημιουργία Ταμείου Σωτηρίας Δανειοληπτών που θα στοίχιζε στο δημόσιο 4,5 δισ. ευρώ λύνοντας μια για πάντα το ζήτημα των κόκκινων δανείων ύψους τουλάχιστον 90 δισ. ευρώ καθώς οι δανειολήπτες θα μπορούσαν πλέον να αγοράσουν τα δάνειά τους στην τιμή πρώτης προσφοράς που έκαναν τα κοράκια.
Το Ταμείο Σωτηρίας Δανειοληπτών και ο ΣΥΡΙΖΑ
Για την ιστορία θα πρέπει να τονιστεί ότι στις 15 Φεβρουαρίου 2016 ο Μάριο Ντράγκι εξασφάλισε για τους Ιταλούς συμπατριώτες του, τα κόκκινα δάνεια των ιταλικών τραπεζών να εντάσσονται σε καλάθι τιτλοποιημένων απαιτήσεων (Asset Backed Security-ABS) και να δίνονται ως εγγυήσεις (collaterals) στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Αξιοποιώντας αυτό το γεγονός στις 18/2/2016 στη συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωβουλής κάλεσα τον Ντάισελμπλουμ να εφαρμόσει και στην Ελλάδα την λύση που εξασφάλισε ο Ντράγκι για τους συμπατριώτες του στην Ιταλία. Και καθώς ο Ντάισελμπλουμ πέταξε το μπαλάκι στον Ντράγκι, στη συνέχεια λίγες μέρες μετά στις 26 Φεβρουαρίου 2016 κατέθεσα Γραπτή Ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ζητώντας από τον Ντράγκι να υπάρξει αντίστοιχη λύση και για τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα.
Τόσο η τότε κυβέρνηση, όσο και ο διοικητής της ΤτΕ ενημερώθηκαν από την πλευρά μου για το σχέδιο Ντράγκι στις 30-31 Μαρτίου 2016 κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαν οι κύριοι Τσίπρας, Τσακαλώτος, Σταθάκης και Στουρνάρας με τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής (FAWG) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που συστάθηκε για τον έλεγχο της τρόικας. Στις συναντήσεις αυτές επίσης τους έθεσα υπόψη Πρόταση-Λύση για τα κόκκινα δάνεια σύμφωνα με την οποία καθώς οι τράπεζες θα πουλούσαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα «distress funds» σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές ( κάτω από το 10% της αξίας τους) θα έπρεπε να θεσμοθετηθεί υποχρεωτικό δικαίωμα προτίμησης για τους δανειολήπτες και τους εγγυητές τους για εξαγορά του δανείου τους στην τιμή πρώτης προσφοράς που θα έκαναν τα κοράκια (Kontra Channel-«Kontra 24» 4/4/2016 στο www.notismarias.gr 7/4/2016).
Επιπλέον και επειδή μπορεί οι δανειολήπτες να μην είχαν ούτε αυτά τα χρήματα, θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένα Δημόσιο Ταμείο στο οποίο να καταφεύγουν οι δανειολήπτες για να λάβουν τα ποσά που πρέπει να πληρώσουν προκειμένου να εξαγοράσουν το δάνειό τους. Για τον λόγο αυτόν πρότεινα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να διαθέσει ποσό τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ από το ποσό των 24 δισ. ευρώ που περίσσεψαν τότε από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στα πλαίσια του τρίτου δανειακού πακέτου, προικοδοτώντας έτσι το νέο Δημόσιο Ταμείο που θα αποτελούσε πλέον ένα ισχυρό εργαλείο χρηματοδοτικής στήριξης των δανειοληπτών προκειμένου να μην χάσουν τα σπίτια τους. Σημειωτέον την παραπάνω Πρόταση-Λύση ανέλυσα και στη κοινή συνεδρίαση της FAWG με την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ελληνικής Βουλής που έγινε στη Βουλή στις 30/3/2016.
Παρά ταύτα η κυβέρνηση δεν δέχθηκε την Πρότασή μου αν και ο Ντράγκι απαντώντας στις 4/5/2016 στην παραπάνω Γραπτή μου Ερώτηση επισήμανε με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο ότι «στο Μνημόνιο Συνεννόησης που έχει υπογραφεί με την Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται ειδική απαίτηση η οποία να υποχρεώνει τις Ελληνικές τράπεζες να πωλούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους», αφήνοντας ορθάνοικτο το ενδεχόμενο της παραπάνω λύσης για τη χώρα μας.
Στη συνέχεια και καθώς ο Ντράγκι προωθούσε την ίδρυση Ταμείου για τα κόκκινα δάνεια στην Ιταλία επανάφερα την πρότασή μου για την ίδρυση ενός Δημόσιου Ταμείου για τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα (Κυριακάτικη KontraNews, 31/07/2016), το οποίο θα προχωρούσε στην αγορά των κόκκινων δανείων στην τιμή πρώτης προσφοράς που θα έκαναν τα κοράκια και στη συνέχεια θα έδινε την ευκαιρία στους δανειολήπτες να αγοράσουν στην τιμή αυτή το δάνειό τους και να σώσουν τα σπίτια τους.
Την παραπάνω πρόταση-λύση επανέφερα σε επίπεδο Ευρωβουλής και εκτός αυτής αρκετές φορές όπως:
1.Στις 12/10/2016 προς τον Μπενουά Κερέ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, στα πλαίσια της (FAWG).
2.Στις 5/10/2017 στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
3.Στις 25/10/2017 προς τον Αντιπρόεδρο της Κομισιόν Ντομπρόφσκις στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
4.Στις 11/9/2018 προς τον Αλέξη Τσίπρα ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ξανά στο Στρασβούργο.
5.Στις 29/1/2019 προς τον Μάριο Ντράγκι ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το ευτράπελο βέβαια είναι ότι στις 25 Ιουνίου 2018 αφού η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε επιστρέψει πλέον στην τρόικα μέρος του δανείου που είχε περισσέψει από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου δανειακού πακέτου, σε νέα συνάντηση της ίδιας Ομάδας των Ευρωβουλευτών (FAWG) με τον Διοικητή της ΤτΕ και αφού έθεσα ξανά την Πρόταση-Λύση στον Γ. Στουρνάρα αυτός απάντησε καρφώνοντας την κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου ότι αν είχε στη διάθεσή του ποσό 24 δισ. ευρώ θα είχε λύσει το ζήτημα των κόκκινων δανείων!!!. Το ερώτημα βεβαίως είναι γιατί δεν αποδέχθηκε την παραπάνω Πρόταση-Λύση που του διατυπώσαμε στη συνάντηση της 30ης Μαρτίου 2016.
Σε κάθε περίπτωση πάντως ο ΣΥΡΙΖΑ είχε την ευκαιρία να λύσει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων μέσω της δημιουργίας του Ταμείου Σωτηρίας Δανειοληπτών αξιοποιώντας την παραπάνω Πρόταση-Λύση την οποία είχαμε θέσει αρκετά έγκαιρα. Πλην όμως δεν το έπραξε με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο μάλιστα να δηλώνει στις 27 Σεπτεμβρίου 2017: «Η κυβέρνηση δεν θα ζητήσει από τους πιστωτές μας να δοθεί η δυνατότητα στους δανειολήπτες να εξαγοράζουν τα δάνειά τους στην τιμή που θέλουν να τα εξαγοράσουν τα funds. Δεν θα το θέσω (στους δανειστές μας) γιατί δεν είναι λογικό» (www.political.gr 23/11/2022, σελ.5).
Το Ταμείο Σωτηρίας Δανειοληπτών και η ΝΔ
Νέο παράθυρο ευκαιρίας για λύση στο θέμα των κόκκινων δανείων άνοιξε το 2020 την εποχή της πανδημίας που σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο δόθηκε πακτωλός κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη των νοικοκυριών.
Πολύ δε περισσότερο την εποχή της πανδημίας που σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο δόθηκε πακτωλός κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη των νοικοκυριών. Όμως η κυβέρνηση προτίμησε να δώσει ζεστό κρατικό χρήμα λόγω πανδημίας σε Aegean, Fraport και άλλες πολυεθνικές αντί να διαθέσει κονδύλια για την δημιουργία του Ταμείου Σωτηρίας Δανειοληπτών.
Άλλωστε μετά τις αποφάσεις του Eurogroup της 16ης Μαρτίου 2020 για αναστολή της εφαρμογής των ευρωπαϊκών κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων είχαν εκπέσει και τα ελάχιστα προσχήματα που δήθεν εμπόδιζαν τη δαπάνη κρατικών κονδυλίων προκειμένου να λυθεί με δίκαιο κοινωνικά τρόπο το ζήτημα των κόκκινων δανείων.
Έτσι από την άνοιξη του 2020 η ΕΚΤ συμπεριλαμβανομένου και του Γιάννη Στουρνάρα προωθούσαν κόντρα στην Κομισιόν την ιδέα δημιουργίας μιας κακής τράπεζας (Bad Bank) είτε σε ευρωπαϊκό είτε σε εθνικό επίπεδο για την αγορά των κόκκινων δανείων (Financial Times.com 19/4/2020).
Για τον λόγο αυτό στις 6 Δεκεμβρίου 2020 με άρθρο μου κάλεσα την κυβέρνηση της ΝΔ «από το τότε περίφημο μαξιλάρι των 32 δισ. ευρώ να διαθέσει 4,5 δισ. ευρώ για τη δημιουργία Δημόσιου Ταμείου Σωτηρίας Δανειοληπτών το οποίο να αγοράσει τα κόκκινα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια στην τιμή πρώτης προσφοράς που κάνουν τα κοράκια και εν συνεχεία με βάση το κυπριακό μοντέλο να πουλήσει με διευκολύνσεις στην ίδια τιμή τα δάνεια στους δανειολήπτες για να σώσουν τα σπίτια τους και τις επιχειρήσεις τους» (www.notismarias.gr 6/12/2020).
Εις μάτην όμως καθώς η κυβέρνηση επέμενε στην πεπατημένη του σχεδίου Ηρακλής.
Στη συνέχεια το story είναι γνωστό με τα κόμματα να χύνουν πλέον κροκοδείλια δάκρυα για το επερχόμενο τσουνάμι πλειστηριασμών.
Από το σχέδιο Ηρακλής λοιπόν πίσω στην πρόταση-λύση για τα κόκκινα δάνεια που δεν είναι άλλη από τη δημιουργία Ταμείου Σωτηρίας Δανειοληπτών και με τους δανειολήπτες να μπορούν να αγοράσουν τα δάνειά τους στην τιμή πρώτης προσφοράς που κάνουν τα κοράκια.