Ο Ερντογάν πήγε ξανά Ταμείο
Πλήρης αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής
Ο εκσυγχρονισμός τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας θα αυξήσει το διμερές εμπόριο από 165 δις ευρώ στα 300 δις ευρώ ετησίως
Οι τελευταίες εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα σηματοδοτούν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την πλήρη αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής. Έτσι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης-25ης Ιουνίου 2021, όπου υποτίθεται θα αποφασιζόταν η λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας μετά από συνεχείς αναβολές επί ένα χρόνο περίπου τελικά αυτό που έγινε ήταν ο Ερντογάν να πάει Ταμείο προκειμένου να ενθυλακώσει 3,5 δις ευρώ για το δήθεν μεταναστευτικό καθώς και να ανοίξει ο δρόμος για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας.
Από την άλλη πλευρά και ενώ τα Σκόπια συνεχίζουν την αλυτρωτική τους πολιτική με αφορμή και την εμφάνιση της ποδοσφαιρικής τους Ομάδας στο EURO 2020, όπου «μοστράρισαν ως δήθεν Μακεδονία» τελικά με τις ευλογίες της ελληνικής κυβέρνησης θα συνεχίσουν να παραμένουν δήθεν επενδυτές στον FSRU Aλεξανδρούπολης ο οποίος θα λάβει δωρεάν ελληνικές κρατικές ενισχύσεις και ευρωπαϊκές ενισχύσεις ύψους 166,7 εκατ. ευρώ, θέμα το οποίο θα αναλύσουμε σε προσεχές άρθρο μας.
Οι παραπάνω εξελίξεις δυστυχώς για άλλη μια φορά επιβεβαιώνουν τα όσα έχουμε αποκαλύψει με την συνεχή μας αρθρογραφία το τελευταίο έτος.
Η Γερμανική Ευρώπη χαϊδεύει τον Ερντογάν
Η αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Ιουνίου 2021 τις οποίες συνυπέγραψαν Ελλάδα και Κύπρος επί της ουσίας δίνουν συγχωροχάρτι στον Ερντογάν και την Άγκυρα που εδώ και πάνω από ένα ολόκληρο χρόνο συνεχίζουν να παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Πριν από περίπου ένα χρόνο και κάτι στις 13 Ιουλίου 2020 ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε ζητήσει από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας η οποία με το Ορούτς Ρέις είχε παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Τότε το Συμβούλιο της ΕΕ έχοντας σαν άλλοθι την μυστική συνάντηση Ελλάδας-Τουρκίας η οποίας έγινε το πρωί της ίδιας ημέρας στο Βερολίνο υπό την αιγίδα της Γερμανίας τελικά ανέβαλε τη λήψη απόφασης για τα τέλη Αυγούστου 2020. Απόφαση η οποία εν συνεχεία αναβλήθηκε για τα τέλη Σεπτεμβρίου και λόγω κορονοϊού για τις αρχές Οκτωβρίου οπότε και πάλι η απόφαση για κυρώσεις κατά της Τουρκίας πήγε στις καλένδες με την ηγεσία της ΕΕ να αναβάλει τη λήψη απόφασης για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2020 και εν συνεχεία για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης-26ης Μαρτίου 2021, για να έχουμε τελική απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2021 όποτε αντί για μέτρα κατά της Τουρκίας έχουμε έγκριση θετικής ατζέντας και προικοδότηση της Άγκυρας με αρκετά δις ευρώ!!!
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Ιουνίου 2021 εξαφανίστηκε και οποιαδήποτε διατύπωση για τη λήψη μέτρων που υποτίθεται θα έπαιρνε η ΕΕ κατά της Άγκυρας λόγω της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και της Κύπρου. Βέβαια η καλή ημέρα από το πρωί φαίνεται. Έτσι ο νέος φιλοτουρκικός άξονας Γερμανίας-Ιταλίας –Ισπανίας το ξέκοψε από την αρχή ότι δεν επιθυμεί καν να αναφέρεται ο όρος «κυρώσεις» κατά της Τουρκίας και αρκέστηκε στον πιο κομψό όρο «μέτρα» κατά της Τουρκίας βεβαίως με πολλούς αστερίσκους και φυσικά στο μέλλον.
Και όταν ήρθε η ώρα της κρίσεως μετά από πολλές αναβολές και δολιχοδρομήσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2021 τελικά η Ευρώπη των τραπεζών αρνήθηκε τη λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας με το αιτιολογικό ότι πλέον η Τουρκία έπαψε να ασκεί επιθετική πολιτική κατά της Ελλάδας. Φυσικά για όλα αυτά φρόντισε και η Αθήνα καθώς έδωσε το σχετικό άλλοθι το οποίο δεν ήταν τίποτε άλλο από τις επίπλαστες και προσχηματικές δήθεν συνομιλίες Αθήνας-Άγκυρας , συνομιλίες που όμως αποτέλεσαν το τέλειο άλλοθι για την Ευρώπη των τραπεζών προκειμένου να αποφύγει τη λήψη μέτρων κατά του Ερντογάν.
Ταυτόχρονα η Γερμανική Ευρώπη όλο τον τελευταίο χρόνο φρόντιζε να κρατά ανοικτές της κάνουλες της χρηματοδότησης της Τουρκίας. Και όλα αυτά με τη συναίνεση Ελλάδας και Κύπρου καθώς δεν επιτρέπεται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση τρίτης χώρας χωρίς τη συναίνεση όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό με άρθρα μας είχαμε αναλύσει τις 12 κάνουλες χρηματοδότησης της Τουρκίας εκ μέρους της ΕΕ. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρουμε τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα Invset EU όπως επίσης και το γεγονός ότι οι τουρκικές επιχειρήσεις θα μπορούν πλέον να χτυπούν δουλειές σε διαγωνισμούς για την εκτέλεση έργων των περίφημου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Μάλιστα όπως έχουμε αναλύσει εντελώς πρόσφατα (www.notismarias.gr 7/6/2021) με σύμφωνη γνώμη Αθήνας και Λευκωσίας τελικά η Τουρκία θα ενθυλακώσει 5 δις ευρώ στο πλαίσιο της προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ) τα οποία μοχλευόμενα θα φτάσουν τα 15 δις ευρώ.
3,5 δις ευρώ μόνο για το μεταναστευτικό μέχρι το 2025
Πλέον και αφού η Τουρκία ήδη πήρε 6 δις ευρώ για το μεταναστευτικό για την περίοδο 2014-2021 (www.infomigrants.net 18/12/2020), τώρα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης -25ης Ιουνίου 2021 θα λάβει το ποσό των 3,5 δις ευρώ για το μεταναστευτικό μέχρι το 2025 (www.reuters.com 23/6/2021).
Έτσι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρει ότι «καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς καθυστέρηση επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης υπέρ των Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στην Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και άλλα σημεία της περιοχής, σύμφωνα με τη δήλωση που εξέδωσαν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2021 και στο πλαίσιο της συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ». Βεβαίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η σχετική αναφορά γίνεται με μισόλογα χωρίς να αναφέρονται ποσά τα οποία όμως επιβεβαιώθηκαν και από γερμανικής πλευράς ότι θα είναι 3,5 δις ευρώ (www.dw.com 23/6/2021). Δεδομένου ότι η παρούσα προγραμματική περίοδος λήγει το 2027 είναι προφανές ότι τα 3,5 δις ευρώ αποτελούν μέρος του συνολικού μεγαλύτερου πακέτου χρηματοδότησης της Άγκυρας για το μεταναστευτικό. Έτσι η τουρκική πλευρά έχει πλέον κάθε λόγο να πανηγυρίζει (www.hurriyetdailynews.com 25/6/2021) και να κομπορρημονεί (www.dailysabah.com. 25/6/2021).
Βεβαίως οι φίλοι μας οι ευρωπαίοι αλλά και η κυβέρνηση διατείνονται ότι τα κονδύλια δεν θα δοθούν στην κυβέρνηση της Τουρκίας αλλά σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι δήθεν αυτό θα συμβεί, τελικά και πάλι η ΕΕ δεν μπόρεσε να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού αφήνοντας στην Άγκυρα όλη την ευχέρεια να κάνει παιχνίδι ανοίγοντας και κλείνοντας κατά το δοκούν την κάνουλα με τις μεταναστευτικές ροές. Έτσι αντί η ΕΕ να επιβάλει στην Τουρκία τόσο την ίδρυση hot spots εντός της τουρκικής επικράτειας, όπου θα υποβάλλονται και οι αιτήσεις ασύλου, όσο και την δυνατότητα της Frontex να δρα εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων, τελικά η Τουρκία θα πάρει τα 3,5 δις ευρώ για το μεταναστευτικό συνεχίζοντας το ίδιο βιολί.
Μετεγκαταστάσεις προσφύγων: Η μπάλα στην εξέδρα
Αν δει κανείς την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Ιουνίου για το μεταναστευτικό θα διαπιστώσει ότι η ΕΕ δεν λέει κουβέντα για το ζήτημα των μετεγκαταστάσεων προσφύγων από τις χώρες πρώτης υποδοχής όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία στις άλλες χώρες της ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία θα συνεχίσουν να είναι αποθήκη ψυχών λόγω της λειτουργίας του Δουβλίνο 3.
Αντίθετα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε σχέση με το μεταναστευτικό επισημαίνει ότι «συζήτησε για την κατάσταση όσον αφορά τη μετανάστευση στις διάφορες μεταναστευτικές οδούς. Αν και τα μέτρα που έχουν λάβει η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν μειώσει τις συνολικές παράτυπες ροές τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις σε ορισμένες οδούς προκαλούν σοβαρή ανησυχία και απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση και επείγουσα δράση». Και συνέχισε πως «προκειμένου να προληφθεί η απώλεια ανθρώπινων ζωών και να μειωθεί η πίεση στα ευρωπαϊκά σύνορα, θα ενταθούν οι αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις και η συνεργασία με χώρες καταγωγής και διέλευσης, ως αναπόσπαστο μέρος της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προσέγγιση θα είναι ρεαλιστική, ευέλικτη και προσαρμοσμένη στην κάθε περίπτωση, θα χρησιμοποιεί συντονισμένα, ως «Ομάδα Ευρώπη», όλα τα διαθέσιμα μέσα και κίνητρα της ΕΕ και των κρατών μελών, και θα υλοποιηθεί σε στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης».
Και αφού η ηγεσία της ΕΕ έχυσε δάκρυα για τους πρόσφυγες αλλά και τους οικονομικούς μετανάστες, αποφεύγοντας βεβαίως να προσδιορίσει το ποιος ευθύνεται τόσο για τους πολέμους όσο και την παγκόσμια φτώχεια στη συνέχεια εξαπέλυσε τα βέλη της ενάντια στην «λαθραία διακίνηση και την εμπορία μεταναστών, ενισχύοντας τον έλεγχο των συνόρων, αναπτύσσοντας συνεργασία για την έρευνα και διάσωση, συνεκτιμώντας τη νόμιμη μετανάστευση, με παράλληλο σεβασμό των εθνικών αρμοδιοτήτων, καθώς και διασφαλίζοντας την επιστροφή και την επανεισδοχή».
Για τον σκοπό αυτό, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:–καλεί την Επιτροπή και τον ύπατο εκπρόσωπο, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, να ενισχύσουν αμέσως τόσο συγκεκριμένες δράσεις με χώρες καταγωγής και διέλευσης που αποτελούν προτεραιότητα όσο και την απτή στήριξη των χωρών αυτών·–καλεί την Επιτροπή και τον ύπατο εκπρόσωπο, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, να υποβάλουν το φθινόπωρο του 2021 σχέδια δράσης για τις χώρες καταγωγής και διέλευσης που αποτελούν προτεραιότητα, παρουσιάζοντας σαφείς στόχους, περαιτέρω μέτρα στήριξης και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα·–καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τουλάχιστον το 10% των χρηματοδοτικών κονδυλίων του ΜΓΑΔΣ, καθώς και χρηματοδοτικούς πόρους στο πλαίσιο άλλων σχετικών μέσων, για δράσεις σχετιζόμενες με τη μετανάστευση, και να ενημερώσει το Συμβούλιο για τις σχετικές προθέσεις της έως τον Νοέμβριο».
Πάντως αξίζει να σημειωθεί η αιχμή κατά Τουρκίας και Μαρόκου στο σημείο 13 των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπου «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει και αποδοκιμάζει κάθε απόπειρα τρίτων χωρών να εργαλειοποιήσουν τους μετανάστες για πολιτικούς σκοπούς».
Κουβέντα για casus belli και τουρκολυβικό μνημόνιο
Αλλά και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία δεν λέει κουβέντα για το ανυπόστατο, παράνομο και άκυρο τουρκολυβικό μνημόνιο. Επίσης δεν αναφέρει τίποτε για το casus belli με το οποίο η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα αν επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Επιπλέον δίνει συχωροχάρτι στην παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας επί ένα έτος σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο όπου το Ορούτς Ρέις έκανε παράνομες έρευνες εντός υδάτων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Είναι λοιπόν προφανές ότι έχουμε για μια πλήρη αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής η οποία με την έναρξη του παρελκυστικού διαλόγου με την Τουρκία έδωσε άλλοθι στους ευρωπαίους εταίρους να μην λάβουν μέτρα κατά της Άγκυρας.
Αντίθετα ο δήθεν διάλογος Αθήνας -Άγκυρας άνοιξε και τον δρόμο για θετική ατζέντα της ΕΕ με την Τουρκία αρχής γενομένης της έναρξης τεχνικών συζητήσεων για την αναβάθμιση της τελωνειακής σχέσης ΕΕ-Τουρκίας. Ήδη με την υπάρχουσα τελωνειακή ένωση το ρυθμιζόμενο διμερές εμπόριο κυμαίνεται κοντά στα 165 δις ευρώ ετησίως. Μετά τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης οπότε θα προστεθούν τα αγροτικά προϊόντα. οι υπηρεσίας και το ηλεκτρονικό εμπόριο ο ετήσιος όγκος του ρυθμιζόμενου από την τελωνειακή ένωση διμερούς εμπορίου ΕΕ-Τουρκίας θα εκτιναχθεί στα 300 δις ευρώ (www.dailysabah.com/business. 15/6/2021) γεγονός εξαιρετικά θετικό για την τουρκική οικονομία (www.hurriyetdailynews.com. 15/6/2021). Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε στο σημείο 16 των Συμπερασμάτων του ότι «σύμφωνα με το πλαίσιο αυτό, σημειώνει την έναρξη εργασιών σε τεχνικό επίπεδο για εντολή σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και υπενθυμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες δυσκολίες στην υλοποίηση της τελωνειακής ένωσης και να εξασφαλιστεί η ουσιαστική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη. Η εντολή αυτή μπορεί να εγκριθεί από το Συμβούλιο με την επιφύλαξη πρόσθετης καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Από κυβερνητικής πλευράς επισημαίνεται ότι στην παράγραφο 15 των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκό Συμβουλίου τονίζεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, υπό τις καθορισμένες προϋποθέσεις που τέθηκαν τον Μάρτιο καθώς και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Κατά την έννοια αυτή η κυβερνητική πλευρά θεωρεί ότι διασφαλίζεται η Αθήνα μιας και η συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας θα είναι αναστρέψιμη. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι ενώ κατά τη διαδικασία έναρξης της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας η Αθήνα είχε δικαίωμα βέτο και ως εκ τούτου μπορούσε να έχει μπλοκάρει κάθε θετική ατζέντα της ΕΕ με την Τουρκία, αφ΄ ής στιγμής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης-25ης Ιουνίου συναίνεσε για έναρξη διαδικασιών συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου και του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης, μια ενδεχόμενη έναρξη διαδικασίας αναστρεψιμότητας χρειάζεται ομοίως ομοφωνία. Επομένως αρξαμένης της διαδικασίας συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας η ανάσχεσή της είναι σχεδόν αδύνατη καθώς πλέον ο γνωστός φιλοτουρκικός άξονας Βερολίνου-Ρώμης Μαδρίτης δεν πρόκειται να συναινέσει στην ανακοπή της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας.
Για το Κυπριακό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αφού αναφέρθηκε στα προηγούμενα συμπεράσματά του επισήμανε ότι «παραμένει απολύτως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα «τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων» και ζητώντας «τον πλήρη σεβασμό των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ιδίως των αποφάσεων αριθ.550, 789 και 1251», γεγονός βέβαια που δεν εμποδίζει καν τον Ερντογάν να συνεχίζει τις προκλήσεις του στην Αμμόχωστο.
Σε σχέση με τη Λιβύη η ευρωπαϊκή ηγεσία επανέλαβε τα τετριμμένα τα οποία βεβαίως η Τουρκία τα γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της. Έτσι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για άλλη μια φορά «επιβεβαιώνει την προσήλωσή του στη διαδικασία σταθεροποίησης της Λιβύης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Οι εκλογές θα πρέπει να διενεργηθούν στις 24 Δεκεμβρίου2021, όπως συμφωνήθηκε στον χάρτη πορείας, και τα αποτελέσματά τους θα πρέπει να γίνουν αποδεκτά από όλους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τον υπό την ευθύνη της Λιβύης πολιτικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς και να αποχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση όλες οι ξένες δυνάμεις και οι μισθοφόροι».
Σιγά μην ιδρώσει το αυτί του Ερντογάν τώρα που έβαλε το ευρωπαϊκό χρήμα στο παντελόνι.
Το κερασάκι πάντως στην τούρτα αποτελεί η κριτική της ΕΕ για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Όμως ενώ στην περίπτωση της Ρωσίας αλλά και της Λευκορωσίας που επίσης απασχόλησαν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι ηγέτες της ΕΕ προχώρησαν στην επιβολή σκληρών κυρώσεων για την Τουρκία «εποίησαν την νήσσαν». Αυτό θα πει δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Και σαν να μην έφθαναν αυτά τελικά ο Ερντογάν το παίζει και δήθεν δυσαρεστημένος γιατί ανέμενε να πάρει περισσότερα (www.hurriyetdailynews.com. 25/6/2021).
Και για να αποδείξει τις προθέσεις του προς Ελλάδα και Κύπρο τελικά ο Ερντογάν αποφάσισε να συνεχίσει τις προκλήσεις σε Αιγαίο αλλά και σε Κύπρο την οποία θα επισκεφθεί με αφορμή τους εορτασμούς στο ψευδοκράτος για την τουρκική εισβολή το 1974 στη Μεγαλόνησο, οπότε θα παρακολουθήσει και στρατιωτική παρέλαση των στρατευμάτων κατοχής. Αυτό θα πει να καταφέρνεις να έχεις και την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο.